Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

To store up

  • 1 servō

        servō āvī, ātus, āre    [3 SAL-], to make safe, save, keep unharmed, preserve, guard, keep, protect, deliver, rescue: ceteros servavi, ut nos periremus: pol me occidistis, Non servastis, H.: ita me servet Iuppiter, T.: Graeciae portūs per se servatos: impedimenta cohortīsque, Cs.: Rem tuam, H.: urbem et civīs integros incolumīsque: si res p. salva servata erit hisce duellis, L.: omnes Quattuor amissis servatae a peste carinae, V.: alquos ex eo periculo, Cs.: vita ex hostium telis servata. — To keep, lay up, preserve, reserve, retain, store: Caecuba centum clavibus, H.: ad quae (tempora) tu te ipse servaras: ad Herculeos servaberis arcūs, O.: esse quasdam res servatas iudicio multitudinis: in aliquod tempus quam integerrimas vires militi servare, L.: vosmet rebus servate secundis, V.—Of places, to keep, keep to, hold, remain in, dwell in, inhabit: Tu nidum servas, H.: nymphae sorores, Centum quae silvas servant, V.—Of abstract objects, to keep, keep to, preserve, maintain, observe: ordines, Cs.: ordinem laboris quietisque, L.: intervallum, Cs.: tenorem pugnae, L.: fidem, T.: de numero dierum fidem, Cs.: aequitatem: indutiarum iura, Cs.: legem: cum populus suum servaret, i. e. provided public rights were not violated: pretium servare, to maintain the price: Aequam mentem, H.: nati amorem, V.—Fig., to keep in view, give heed, pay attention, take care, watch, observe: solus Sannio servat domi, T.: Cetera (lumina) servabant, kept watch, O.: hic rupes maxima, serva! beware, H.: itinera nostra, Cs.: Palinurus dum sidera servat, V.: pomaria dederat servanda draconi, O.: Me infensus servat, ne quam faciam fallaciam, T.: cum ita decemviri servassent, ut unus fascīs haberet, L.—Of an omen, to observe: secundam avem, Enn. ap. C.: de caelo servare, to observe the lightning (as an omen).
    * * *
    I
    servare, additional forms V
    watch over; protect, store, keep, guard, preserve, save
    II
    servare, servavi, servatus V
    watch over; protect, store, keep, guard, preserve, save

    Latin-English dictionary > servō

  • 2 apothēca

        apothēca ae, f, ἀποτηήκη, a repository, storehouse, magazine, warehouse, C.; esp. for wine, H.
    * * *
    store-house, store-room, repository; wine-cellar

    Latin-English dictionary > apothēca

  • 3 condō

        condō didī, ditus, ere    [com- + do], to put together, make by joining, found, establish, build, settle: oppida, H.: urbem: urbs condita vi et armis, L.: ante Romam conditam, before the foundation of Rome: post urbem conditam: gentem, V.: optato conduntur Thybridis alveo, they settle, V.—To erect, make, construct, build, found: aram, L.: sepulcrum, H.: moenia, V.—To compose, write, celebrate, treat, describe: conditum ab Livio poëtā carmen, L.: poëma: festa numeris, O. — To establish, found, be the author of, produce, make: aurea saecula, V.: collegium novum, L.—To put away, lay by, lay up, store, treasure: pecuniam: fructūs: (pocula) condita servo, V.: quod mox depromere possim, H.: Sabinum testā lēvi, H.: mella puris amphoris, H.: messīs, O.: (piratas) in carcerem, to imprison: captivos in vincula, L.: sortes eo: litteras in aerario: se (aves) in foliis, V.: domi conditus consulatus, i. e. safe: omne bonum in visceribus medullisque.—To preserve, pickle: corna in faece, O.—To inter, bury: mortuos cerā circumlitos: animam sepulcro, V.: te humi, V.: fraternas umbras tumulo, O.: patrem, Ph.: fulgura publica, i. e. things blasted, Iu.: tempora Notis condita fastis, i. e. recorded, H.: longos Cantando soles, to bury, dispose of, V.: diem collibus in suis, H.: lūstrum, to complete, close (by offering sacrifices): idque conditum lūstrum appellavit, L.—To conceal, hide, secrete, suppress: Sibylla condita: aetas condet nitentia, H.: caelum umbrā, V.: aliquid iocoso furto, make away with, H.: voltum aequore, O.: ensīs, sheathe, H.: ferrum, Ph.: oculos, shut, O.: lumina, V.: se in viscera (terrae), O.: per omnīs se portas, retire, V.: Numidarum turmas medio in saltu, place in ambush, L.—To strike deep, plunge, bury: in gurgitis ima sceptrum, O.: digitos in lumina, O.: Pectore in adverso ensem, V.: telum iugulo, O.: stimulos caecos in pectore, O.
    * * *
    condere, condidi, conditus V TRANS
    put/insert (into); store up/put away, preserve, bottle (wine); bury/inter; sink; build/found, make; shut (eyes); conceal/hide/keep safe; put together, compose; restore; sheathe (sword); plunge/bury (weapon in enemy); put out of sight

    Latin-English dictionary > condō

  • 4 re-pōnō

        re-pōnō posuī, positus    (repostus, V., H.), ere, to put back, set back, replace, restore: suo quemque loco lapidem: omnem humum, earth (from a pit), V.: pecuniam duplam in thensauros, restore, L.: in cubitum se, lean again (at table), H.: columnas: nos in sceptra, reinstate, V.: donata, H.: flammis ambesa reponunt Robora navigiis, restore, V.: plena Pocula, i. e. keep filling, V.: vina mensis, set again (for a second course), V.: Altius ingreditur, et mollia crura reponit, i. e. sets down alternately, V.—To lay back, lay out, stretch out: membra (mortui) toro, V.: membra stratis, V.— To lay aside, put away, lay up, store, keep, preserve, reserve: fructūs: formicae farris acervum tecto reponunt, V.: Caecubum ad festas dapes, H.: (gratia) sequitur tellure repostos, buried, V.: pias laetis animas Sedibus, H.—To lay aside, lay down, lay by, put away: arma omnia, Cs.: feretro reposto, V.: Telas, O.: iam falcem arbusta reponunt, i. e. do not need, V.—To lay, place, put, set: grues in tergo praevolantium colla reponunt: colla in plumis, O.: litteras in gremio, L.: ligna super foco, H.—To place instead, make compensation: Catulo, make amends: meas epistulas delere, ut reponas tuas: Aristophanem pro Eupoli: praeclarum diem illis, Verria ut agerent.—Fig., to put back, replace, restore, renew, repeat: Nec virtus, cum semel excidit, Curat reponi deterioribus, H.: Achillem, to reproduce (as an epic hero), H.— To repay, requite, return: tibi idem: Semper ego auditor tantum? nunquamne reponam? retaliate, Iu.—To lay up, store, keep: manet altā mente repostum Iudicium Paridis, V.: odium, Ta.—In thought, to place, count, reckon, class: in vestrā mansuetudine causam totam: spem omnem in virtute, Cs.: in caritate civium nihil spei, L.: plus in duce quam in exercitu, Ta.: alquos in deorum coetu, count among: Catulum in clarissimorum hominum numero: homines morte deletos in deos.

    Latin-English dictionary > re-pōnō

  • 5 thēsaurus or thēnsaurus

        thēsaurus or thēnsaurus ī, m, τηησαυρόσ, something laid up, a hoard, treasure, provision, store: petit, unde is sit thensaurus sibi, T.: thesaurum defodere... invenire: non exercitus neque thensauri praesidia regni sunt, verum amici, S.—A place for safe-keeping, store-house, treasurechamber, treasure-vault, treasury: publicus, L.: Si servata mella Thesauris relines, i. e. the cells of bees, V.—Fig., a repository, conservatory, magazine, collection: thesaurus rerum omnium, memoria: thesauri argumentorum.

    Latin-English dictionary > thēsaurus or thēnsaurus

  • 6 celleraria

    I
    female cellarer/store-keeper; (monastic)
    II
    office of cellarer/store(s)-keeper

    Latin-English dictionary > celleraria

  • 7 condita

    con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    A.
    Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.):

    oppida,

    Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8:

    urbem,

    Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1:

    arces,

    Verg. E. 2, 61:

    locum,

    Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7:

    civitatem,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    regna,

    Just. 2, 1 init.:

    imperium Poenorum,

    id. 19, 1, 1.—Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.—
    (β).
    Transf. to the inhabitants:

    Romanam gentem,

    Verg. A. 1, 33:

    genus hominum,

    Just. 2, 6, 11.—Hence, mid.:

    optato conduntur Thybridis alveo,

    they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.). —
    b.
    Of the erecting, building of other things, to make, construct, build:

    aram,

    Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16:

    sepulcrum,

    Hor. Epod. 9, 26:

    moenia,

    Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.—
    c.
    Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so,

    carmen,

    Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.:

    poëma,

    Cic. Att. 1, 16, 15:

    longas Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14:

    bella,

    Verg. E. 6, 7:

    Caesaris acta,

    Ov. Tr. 2, 336:

    proelia,

    Stat. Th. 1, 8:

    festa numeris,

    Ov. F. 6, 24:

    alterum satirae genus,

    Quint. 10, 1, 95:

    aliqua in hac materiā,

    id. 3, 1, 19:

    prosam orationem,

    Plin. 5, 29, 31, § 112:

    historiam,

    id. 12, 4, 8, § 18; cf.:

    aliquid annalibus,

    id. 2, 9, 6, § 43:

    praecepta medendi,

    id. 26, 2, 6, § 10:

    laudes alicujus,

    id. 22, 13, 15, § 35.— Rarely,
    (β).
    Absol.:

    si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat,

    Plin. 13, 13, 27, § 88.—
    B.
    Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make:

    jusjurandum,

    Plaut. Rud. 5, 3, 18:

    aurea saecula,

    Verg. A. 6, 793:

    collegium novum,

    Liv. 5, 52, 11:

    morem,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    nova fata,

    Verg. A. 10, 35:

    aeternam famam ingenio suo,

    Phaedr. 3, prol. 53; so,

    nomen memorandum,

    Sil. 4, 37:

    militarem disciplinam artemque bellandi,

    Flor. 1, 3, 1:

    somniorum intellegentiam (Joseph),

    Just. 36, 2, 8.—Of the gods:

    portenta sua,

    to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.— Impers.:

    naturā rerum conditum est, ut, etc.,

    Dig. 19, 5, 4.—
    II.
    With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    A.
    In gen.
    1.
    Prop.
    (α).
    Aliquid:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 26, 72:

    frumentum,

    id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, [p. 409] Cic. N. D. 2, 62, 156:

    agri multa efferunt, quae... mandentur condita vetustati,

    id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62;

    Auct. B. Afr. 65: vinum,

    Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12:

    aliquid proprio horreo,

    id. C. 1, 1, 9:

    Sabinum testā levi,

    id. ib. 1, 20, 3:

    pressa mella puris amphoris,

    id. Epod. 2, 15:

    messem,

    Tib. 1, 1, 42:

    fruges,

    Paul. Sent. 2, 8, 2.—
    (β).
    With the designation of the place (most freq. by in and acc.):

    minas viginti in crumenam,

    Plaut. Truc. 3, 1, 9:

    mustum in dolium,

    Varr. R. R. 1, 65, 1:

    cineres in urnas,

    Suet. Calig. 15:

    barbam in auream pyxidem,

    id. Ner. 12; cf. id. ib. 47:

    legem in aerarium,

    id. ib. 28:

    libri in sacrarium conditi,

    Gell. 1, 19, 10; cf.

    the foll.: te in pistrinum,

    Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.:

    aliquem in custodiam,

    Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2:

    aliquem in carcerem,

    to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5;

    45, 42, 5: aliquem in vincula,

    id. 23, 38, 7; 26, 34, 4. —With adv.:

    argentum intro,

    Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28:

    sortes eo,

    Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr. —With in and abl.:

    litteras publicas in aerario sanctiore,

    to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140:

    se (aves) in foliis,

    Verg. G. 4, 473:

    novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase,

    Plin. 33, 6, 35, § 109.—With abl.:

    condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi,

    Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.—With locat.:

    id domi nostrae,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.:

    ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur,

    i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.—
    2.
    Trop.: teneo omnia;

    in pectore condita sunt,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31:

    mandata corde memori,

    Cat. 64, 231:

    tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris,

    Cic. Tusc. 5, 9, 27:

    in causis conditae sunt res futurae,

    lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128. —Hence,
    B.
    Esp.,
    1.
    In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent):

    lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur),

    Cato, R. R. 117:

    ficus in orcas,

    Col. 12, 15, 2:

    fructum in cados,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    corna in liquidā faece,

    Ov. M. 8, 666:

    oleum,

    Suet. Caes. 53.—
    2.
    In medic. lang., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 23:

    calcem,

    id. 8, 22:

    articulum,

    id. 8, 24.—
    3.
    To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.):

    mortuos cerā circumlitos,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108:

    aliquem sepulcro,

    id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235:

    ossa parentis terrā,

    Verg. A. 5, 48; so,

    aliquem terrā,

    Plin. 7, 54, 55, § 187:

    corpora defunctorum in lapide sarcophago,

    id. 36, 17, 27, § 131:

    fraternas umbras tumulo,

    Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198:

    ossa peregrinā ripā,

    Ov. M. 2, 337:

    in Tomitanā condar humo?

    id. P. 3, 1, 6:

    inhumatos Manes,

    Luc. 9, 151:

    Alexandrum intemperantiā bibendi... condidit,

    brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23:

    patrem,

    Phaedr. 4, 4, 30:

    fulgura publica condere,

    Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.:

    Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit,

    Luc. 1, 606 sq. —
    b.
    Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close:

    saecla vivendo,

    Lucr. 3, 1090:

    longos soles cantando,

    Verg. E. 9, 52:

    cum referetque diem condetque relatum,

    i. e. morning and evening, id. G. 1, 458:

    diem collibus in suis,

    Hor. C. 4, 5, 29:

    diem,

    Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.:

    noctem,

    Sil. 4, 482.—In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.—
    4.
    Transf., to conceal, hide, secrete, suppress:

    Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut... injussu senatūs ne legantur quidem libri,

    Cic. Div. 2, 54, 112:

    quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia,

    Hor. Ep. 1, 6, 25:

    lumen,

    Lucr. 4, 434; so,

    lunam (nubes),

    Hor. C. 2, 16, 3:

    aliquid jocoso furto,

    id. ib. 1, 10, 8:

    vultus,

    Ov. M. 2, 330; cf.:

    vultum aequore,

    id. ib. 11, 255:

    enses,

    to sheathe, Hor. Epod. 7, 2:

    ferrum,

    Phaedr. 5, 2, 8:

    gladium,

    Quint. 8, prooem. §

    15: scuta latentia,

    Verg. A. 3, 237:

    oculos,

    to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so,

    lumina,

    Prop. 4 (5), 11, 64:

    se in viscera (terrae),

    Ov. M. 2, 274:

    se sub lectum,

    Suet. Calig. 51.—Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223:

    nocte... aliquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat,

    i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.:

    ibi Dahas condidit,

    id. 7, 7, 32:

    (Danai) notā conduntur in alvo,

    concealed themselves, Verg. A. 2, 401:

    fera murmura,

    Prop. 4 (5), 4, 61:

    iram,

    Tac. A. 2, 28.—With abl.:

    his mensibus pisces jacent speluncis conditi,

    Plin. 9, 16, 24, § 56:

    huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere,

    id. 8, 31, 51, § 98:

    luna condita tenebris,

    Tac. A. 1, 28:

    aliquid alvo,

    to swallow, Sil. 6, 199.—
    5.
    Poet.
    a.
    To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo):

    ensem in pectus,

    Ov. M. 13, 392:

    digitos in lumina,

    id. ib. 13, 561; 12, 295;

    5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore,

    Verg. A. 9, 348:

    telum jugulo,

    Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.:

    nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur,

    Cels. 7, 5, n. 2.—
    (β).
    Trop.:

    stimulos caecos in pectore,

    Ov. M. 1, 727.—
    b.
    To hide by sailing away, to lose sight of:

    navita condit urbes,

    Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.—Hence,
    1.
    condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare):

    praecordia,

    Hor. S. 1, 4, 89:

    oculi,

    deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.—
    2.
    condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.

    Lewis & Short latin dictionary > condita

  • 8 condo

    con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).
    I.
    With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    A.
    Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.):

    oppida,

    Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8:

    urbem,

    Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1:

    arces,

    Verg. E. 2, 61:

    locum,

    Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7:

    civitatem,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    regna,

    Just. 2, 1 init.:

    imperium Poenorum,

    id. 19, 1, 1.—Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.—
    (β).
    Transf. to the inhabitants:

    Romanam gentem,

    Verg. A. 1, 33:

    genus hominum,

    Just. 2, 6, 11.—Hence, mid.:

    optato conduntur Thybridis alveo,

    they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.). —
    b.
    Of the erecting, building of other things, to make, construct, build:

    aram,

    Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16:

    sepulcrum,

    Hor. Epod. 9, 26:

    moenia,

    Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.—
    c.
    Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so,

    carmen,

    Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.:

    poëma,

    Cic. Att. 1, 16, 15:

    longas Iliadas,

    Prop. 2, 1, 14:

    bella,

    Verg. E. 6, 7:

    Caesaris acta,

    Ov. Tr. 2, 336:

    proelia,

    Stat. Th. 1, 8:

    festa numeris,

    Ov. F. 6, 24:

    alterum satirae genus,

    Quint. 10, 1, 95:

    aliqua in hac materiā,

    id. 3, 1, 19:

    prosam orationem,

    Plin. 5, 29, 31, § 112:

    historiam,

    id. 12, 4, 8, § 18; cf.:

    aliquid annalibus,

    id. 2, 9, 6, § 43:

    praecepta medendi,

    id. 26, 2, 6, § 10:

    laudes alicujus,

    id. 22, 13, 15, § 35.— Rarely,
    (β).
    Absol.:

    si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat,

    Plin. 13, 13, 27, § 88.—
    B.
    Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make:

    jusjurandum,

    Plaut. Rud. 5, 3, 18:

    aurea saecula,

    Verg. A. 6, 793:

    collegium novum,

    Liv. 5, 52, 11:

    morem,

    Plin. 11, 37, 55, § 150:

    nova fata,

    Verg. A. 10, 35:

    aeternam famam ingenio suo,

    Phaedr. 3, prol. 53; so,

    nomen memorandum,

    Sil. 4, 37:

    militarem disciplinam artemque bellandi,

    Flor. 1, 3, 1:

    somniorum intellegentiam (Joseph),

    Just. 36, 2, 8.—Of the gods:

    portenta sua,

    to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.— Impers.:

    naturā rerum conditum est, ut, etc.,

    Dig. 19, 5, 4.—
    II.
    With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    A.
    In gen.
    1.
    Prop.
    (α).
    Aliquid:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 26, 72:

    frumentum,

    id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, [p. 409] Cic. N. D. 2, 62, 156:

    agri multa efferunt, quae... mandentur condita vetustati,

    id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62;

    Auct. B. Afr. 65: vinum,

    Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12:

    aliquid proprio horreo,

    id. C. 1, 1, 9:

    Sabinum testā levi,

    id. ib. 1, 20, 3:

    pressa mella puris amphoris,

    id. Epod. 2, 15:

    messem,

    Tib. 1, 1, 42:

    fruges,

    Paul. Sent. 2, 8, 2.—
    (β).
    With the designation of the place (most freq. by in and acc.):

    minas viginti in crumenam,

    Plaut. Truc. 3, 1, 9:

    mustum in dolium,

    Varr. R. R. 1, 65, 1:

    cineres in urnas,

    Suet. Calig. 15:

    barbam in auream pyxidem,

    id. Ner. 12; cf. id. ib. 47:

    legem in aerarium,

    id. ib. 28:

    libri in sacrarium conditi,

    Gell. 1, 19, 10; cf.

    the foll.: te in pistrinum,

    Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.:

    aliquem in custodiam,

    Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2:

    aliquem in carcerem,

    to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5;

    45, 42, 5: aliquem in vincula,

    id. 23, 38, 7; 26, 34, 4. —With adv.:

    argentum intro,

    Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28:

    sortes eo,

    Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr. —With in and abl.:

    litteras publicas in aerario sanctiore,

    to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140:

    se (aves) in foliis,

    Verg. G. 4, 473:

    novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase,

    Plin. 33, 6, 35, § 109.—With abl.:

    condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi,

    Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.—With locat.:

    id domi nostrae,

    Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.:

    ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur,

    i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.—
    2.
    Trop.: teneo omnia;

    in pectore condita sunt,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31:

    mandata corde memori,

    Cat. 64, 231:

    tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris,

    Cic. Tusc. 5, 9, 27:

    in causis conditae sunt res futurae,

    lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128. —Hence,
    B.
    Esp.,
    1.
    In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent):

    lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur),

    Cato, R. R. 117:

    ficus in orcas,

    Col. 12, 15, 2:

    fructum in cados,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    corna in liquidā faece,

    Ov. M. 8, 666:

    oleum,

    Suet. Caes. 53.—
    2.
    In medic. lang., to set:

    ossa,

    Cels. 8, 23:

    calcem,

    id. 8, 22:

    articulum,

    id. 8, 24.—
    3.
    To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.):

    mortuos cerā circumlitos,

    Cic. Tusc. 1, 45, 108:

    aliquem sepulcro,

    id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235:

    ossa parentis terrā,

    Verg. A. 5, 48; so,

    aliquem terrā,

    Plin. 7, 54, 55, § 187:

    corpora defunctorum in lapide sarcophago,

    id. 36, 17, 27, § 131:

    fraternas umbras tumulo,

    Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198:

    ossa peregrinā ripā,

    Ov. M. 2, 337:

    in Tomitanā condar humo?

    id. P. 3, 1, 6:

    inhumatos Manes,

    Luc. 9, 151:

    Alexandrum intemperantiā bibendi... condidit,

    brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23:

    patrem,

    Phaedr. 4, 4, 30:

    fulgura publica condere,

    Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.:

    Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit,

    Luc. 1, 606 sq. —
    b.
    Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close:

    saecla vivendo,

    Lucr. 3, 1090:

    longos soles cantando,

    Verg. E. 9, 52:

    cum referetque diem condetque relatum,

    i. e. morning and evening, id. G. 1, 458:

    diem collibus in suis,

    Hor. C. 4, 5, 29:

    diem,

    Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.:

    noctem,

    Sil. 4, 482.—In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.—
    4.
    Transf., to conceal, hide, secrete, suppress:

    Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut... injussu senatūs ne legantur quidem libri,

    Cic. Div. 2, 54, 112:

    quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia,

    Hor. Ep. 1, 6, 25:

    lumen,

    Lucr. 4, 434; so,

    lunam (nubes),

    Hor. C. 2, 16, 3:

    aliquid jocoso furto,

    id. ib. 1, 10, 8:

    vultus,

    Ov. M. 2, 330; cf.:

    vultum aequore,

    id. ib. 11, 255:

    enses,

    to sheathe, Hor. Epod. 7, 2:

    ferrum,

    Phaedr. 5, 2, 8:

    gladium,

    Quint. 8, prooem. §

    15: scuta latentia,

    Verg. A. 3, 237:

    oculos,

    to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so,

    lumina,

    Prop. 4 (5), 11, 64:

    se in viscera (terrae),

    Ov. M. 2, 274:

    se sub lectum,

    Suet. Calig. 51.—Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223:

    nocte... aliquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat,

    i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.:

    ibi Dahas condidit,

    id. 7, 7, 32:

    (Danai) notā conduntur in alvo,

    concealed themselves, Verg. A. 2, 401:

    fera murmura,

    Prop. 4 (5), 4, 61:

    iram,

    Tac. A. 2, 28.—With abl.:

    his mensibus pisces jacent speluncis conditi,

    Plin. 9, 16, 24, § 56:

    huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere,

    id. 8, 31, 51, § 98:

    luna condita tenebris,

    Tac. A. 1, 28:

    aliquid alvo,

    to swallow, Sil. 6, 199.—
    5.
    Poet.
    a.
    To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo):

    ensem in pectus,

    Ov. M. 13, 392:

    digitos in lumina,

    id. ib. 13, 561; 12, 295;

    5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore,

    Verg. A. 9, 348:

    telum jugulo,

    Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.:

    nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur,

    Cels. 7, 5, n. 2.—
    (β).
    Trop.:

    stimulos caecos in pectore,

    Ov. M. 1, 727.—
    b.
    To hide by sailing away, to lose sight of:

    navita condit urbes,

    Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.—Hence,
    1.
    condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare):

    praecordia,

    Hor. S. 1, 4, 89:

    oculi,

    deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.—
    2.
    condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.

    Lewis & Short latin dictionary > condo

  • 9 promum

    prōmus, a, um, adj. [promo].
    I.
    In economic lang., of or belonging to giving out, distributing. cella, a store-room, larder, Tert. Res. Carn. 27.—
    2.
    Subst.: prō-mum, i, a store-room, Tert. ad Uxor. 2, 4 fin. —Much more freq.,
    II.
    Subst.: prō-mus, i, m., a giver out, distributor of provisions (opp. condus, the keeper of them);

    and hence, in gen.,

    a cellarer, steward, butler, Plaut. Poen. 3, 4, 6; id. Ps. 2, 2, 14:

    foris est promus,

    Hor. S. 2, 2, 16; Varr. R. R. 1, 16, 5; Col. 12, 3, 9; Aus. Ep. 22, 20.—
    B.
    Transf.:

    librorum,

    he who gives out books from a library, a librarian, App. Mag. p. 308, 17: ego meo sum promus pectori, I keep the key of my own breast, i. e. I guard my heart against evil, Plaut. Trin. 1, 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > promum

  • 10 promus

    prōmus, a, um, adj. [promo].
    I.
    In economic lang., of or belonging to giving out, distributing. cella, a store-room, larder, Tert. Res. Carn. 27.—
    2.
    Subst.: prō-mum, i, a store-room, Tert. ad Uxor. 2, 4 fin. —Much more freq.,
    II.
    Subst.: prō-mus, i, m., a giver out, distributor of provisions (opp. condus, the keeper of them);

    and hence, in gen.,

    a cellarer, steward, butler, Plaut. Poen. 3, 4, 6; id. Ps. 2, 2, 14:

    foris est promus,

    Hor. S. 2, 2, 16; Varr. R. R. 1, 16, 5; Col. 12, 3, 9; Aus. Ep. 22, 20.—
    B.
    Transf.:

    librorum,

    he who gives out books from a library, a librarian, App. Mag. p. 308, 17: ego meo sum promus pectori, I keep the key of my own breast, i. e. I guard my heart against evil, Plaut. Trin. 1, 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > promus

  • 11 cella

        cella ae, f    [2 CAL-], a place of concealment, store-room, cell, granary: penaria: Falernae, V.: avitae, H.—Hence, aliquid in cellam dare, to furnish household stores: cellae nomine, as household supplies.—A chamber, closet, cabinet, hut, cot: me in cellam concludam, T.: servorum in cellis lecti: angustis eiecta cadavera cellis, mean abodes, H.— Plur, the cells (of bees), V. — A sanctuary (of a temple), shrine (where the image stood): Concordiae.— An oil-press: Venafri, H.
    * * *
    storeroom, (wine) cellar, larder; temple chamber, sanctuary; room, garret; pen; cell; monastery

    Latin-English dictionary > cella

  • 12 cellula

        cellula ae, f dim.    [cella], a small store-room, T.
    * * *
    small/slave's room; lowly apartment/dwelling/hut; porter's lodge; whore's crib; cell (monk); monastery/daughter house (monastic); case for banner; chapel; cell (biological); chamber of brain; ovary

    Latin-English dictionary > cellula

  • 13 com-pōnō (conp-)

        com-pōnō (conp-) posuī    (-posīvī, Ta.), positus (-postus, V.), ere, to bring together, place together, collect, unite, join, connect, aggregate: in quo loco erant ea composita, quibus, etc.: aridum lignum, H.: duos amantes, Pr.: genus dispersum montibus, V.—To pack up (for a journey): quae tecum simul Ferantur, T.: dum tota domus raedā componitur unā, Iu.—To oppose, couple, pair, match: uti non Compositum melius (par sit) cum Bitho Bacchius, H.: pugnantia secum Frontibus adversis, H.: Epicharis cum indice composita, confronted, Ta.—To compare, contrast: parva magnis, V.: Metelli dicta cum factis, S.—To compose (of parts), bring together, compound, make up, mix, construct: exercitus conpositus ex variis gentibus, S.: liber ex orationibus compositus: venena, O.—To construct, build, frame, create: cuncta (of the creator): urbem, V.: (pennas) compositas parvo curvamine flectit, shaped, O. — To compose, write, construct, make: hoc de argento: interdictum: quicquam crasse, H.: carmen: oratio ad conciliandos animos conposita, L.: res gestas, history, H. — To place aright, put away, take down, lay aside: (tempus) ad componenda armamenta, L.: arma, H.: exercitu in hibernaculis conposito, S.: Conposito Scirone, put out of the way, O.—To store up, put away, collect: opes, V.: quae mox depromere possim, H.—To lay, adjust, arrange: composito et delibuto capillo: togam, to lay in proper folds, H.: torum, O.: voltūs, O.—Of the dead, to adjust, lay out, collect, inurn, inter, bury: cinerem, O.: omnīs (meos), H.: tumulo eodem, O.: toro Mortua componar, O.— To lay at rest, compose, quiet, still: aquas, O.: thalamis se, V.: placidā conpostus pace, V.: diem conponet Vesper, conduct to rest, V.—To compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile: aversos amicos, H.: neque potest componi inter eas gratia, T.: si bellum conpositum foret, S.: uti omnes controversiae componantur, Cs.: lites, V.: turbatas seditione res, L.: id fieri non potuit, ut componeretur.—To dispose, arrange, set in order, devise, prepare: (equites) Conpositi numero in turmas, arrayed, V.: quod adest, H.: conpositā re p.: needum compositis consiliis, L.: acies, to form, Ta.: ex sententiā omnibus rebus conpositis, S.: auspicia ad utilitatem rei p.—To agree upon, appoint, fix, contrive, conspire to make: res compositast, T.: dies composita rei gerendae est, L.: pacem, L.: susurri Compositā repetantur horā, H.: omnes Conpositae leges, V.: ita causa componitur, ut, etc.: conpositis inter se rebus, S.: conposito iam consilio, L.: quos dimitterent, quos retinerent, L.: componunt Gallos concire, Ta.: ut compositum cum Marcio erat, L. — To feign, invent, devise, contrive: crimen, Ta.: risum mendaci ore, Tb.: rumorem, Ta.: in adrogantiam compositus, assuming the appearance of, Ta.

    Latin-English dictionary > com-pōnō (conp-)

  • 14 conditus

        conditus adj.    [P. of condo], close, hidden, secret: praecordia, H.
    * * *
    I
    condita -um, conditior -or -us, conditissimus -a -um ADJ
    seasoned, spiced up, flavored, savory; polished, ornamented (discourse/style)
    II
    condita, conditum ADJ
    preserved, kept in store; hidden, concealed, secret; sunken (eyes)
    III
    founding (of a city); establishment; preparing (L+S); preserving fruit; hiding

    Latin-English dictionary > conditus

  • 15 condītus

        condītus adj. with comp.    [P. of condio], seasoned, savory: condītiora facit haec: pyxis, chest of drugs, Iu. — Fig., of discourse, polished, ornamented: sermo: oratio lepore condītior: nemo suavitate condītior.
    * * *
    I
    condita -um, conditior -or -us, conditissimus -a -um ADJ
    seasoned, spiced up, flavored, savory; polished, ornamented (discourse/style)
    II
    condita, conditum ADJ
    preserved, kept in store; hidden, concealed, secret; sunken (eyes)
    III
    founding (of a city); establishment; preparing (L+S); preserving fruit; hiding

    Latin-English dictionary > condītus

  • 16 con-locō (coll-)

        con-locō (coll-) āvī, ātus, āre,    to set right, arrange, station, lay, put, place, set, set up, erect: sine tumultu praesidiis conlocatis, S.: rebus conlocandis tempus dare, Cs.: lecticae conlocabantur: sedes ac domicilium: chlamydem, ut pendeat apte, O.: eam in lectulo, T.: in navi: Herculem in concilio caelestium: in his locis legionem, Cs.: insidiatorem in foro: iuvenem in latebris, V.: tabulas in bono lumine: supremo In monte saxum, H.: signa in subsidio artius, S.: colonos Capuae: se Athenis, settle: oculos pennis, O.: ibi praesidium. Cs.: exercitum in provinciam, S.: comites apud hospites, to quarter: ante suum fundum insidias: castra contra populum R.: cohortīs advorsum pedites, S.: inter mulieres filium.—To give in marriage: Quocum gnatam, T.: alicui filiam, N.: filiam in familiā: propinquas suas nuptum in alias civitates, Cs.—Of money or capital, to lay out, invest, advance, place, employ: in eā provinciā pecunias: ut in eo fundo dos conlocaretur: patrimonium suum in rei p. salute. — Fig., to place, set, station, dispose, order, arrange, occupy, employ, put: aedilitas recte collocata: ut rebus conlocandis tempus daretur, Cs.: verba conlocata, i. e. to arrange in sentences: res in tuto ut conlocetur, T.: sese in meretriciā vitā, employ: in animis vestris triumphos meos: adulescentiam suam in amore, spend: alqm ad Pompeium interimendum: senatum rei p. custodem. — To invest, store: apud istum tam multa pretia ac munera: (ut pecunia) sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est.

    Latin-English dictionary > con-locō (coll-)

  • 17 con-vehō

        con-vehō vexī, vectus, ere,    to carry together, collect, store: frumentum ex regionibus in urbem, Cs.: frumentum Capuam, L.: lintribus in eam insulam materiem: ex ante convecto sufficere, previous stores, L.— Pass, to be carried rapidly, fly: per auras, V.

    Latin-English dictionary > con-vehō

  • 18 facultās

        facultās ātis ( gen plur. facultātum, C.), f    [facilis], capability, possibility, power, means, opportunity, skill, ability: poëtica: ex ceteris rebus comparata: dum est facultas, while you can, Cs.: sumptuum: fugae, Cs.: pariundi, T.: suscipiendi malefici: facultatem iudicandi facere: itineris faciundi, leave to go, Cs.: ad dicendum: ad ducendum bellum, Cs.: tua in dicendo: ingeni facultates: hominis, capacity: L. Quinctius oblatam sibi facultatem putavit, ut, etc.— A sufficient number, abundance, plenty, supply, stock, store, goods, riches, property: nummorum: navium: virorum, Cs.: anquirunt ad facultates rerum atque copias, etc.: mutuandis facultatibus et commodandis: ne maior benignitas sit quam facultates: Italiae facultates, resources, Cs.
    * * *
    means; ability, skill; opportunity, chance; resources (pl.), supplies

    Latin-English dictionary > facultās

  • 19 frūmentārius

        frūmentārius adj.    [frumentum], of corn, <*>orn-, of provisions, provision-: res, supplies: loca, abounding in corn, Cs.: subsidia rei p., granaries: inopia, Cs.: navis, store-ship, Cs.: lex, for distributing grain: causa.—As subst m., a corn-dealer, C., L.
    * * *
    frumentaria, frumentarium ADJ
    grain producing; of/concerning grain

    Latin-English dictionary > frūmentārius

  • 20 gaza

        gaza ae, f    [Persian], a treasure, royal treasury: regia, N., Cu.— A treasure, riches, wealth: ab auro gazāque regiā manūs cohibere: Hieronis, L.: agrestis, store, V.— Plur: beatae Arabum, H.
    * * *

    Latin-English dictionary > gaza

См. также в других словарях:

  • store — [ stɔr ] n. m. • 1740; n. f. 1664; stoire « natte sous laquelle on s abrite (à Venise) » 1275; it. stora, dial. pour stuoia « natte », lat. storea « natte » ♦ Rideau ou assemblage souple d éléments, qui s enroule ou se replie à son extrémité… …   Encyclopédie Universelle

  • Störe — Atlantischer Stör (Acipenser oxyrinchus) Systematik Überklasse: Kiefermäuler (Gnathostomata) Reihe …   Deutsch Wikipedia

  • Store — Store, n. [OE. stor, stoor, OF. estor, provisions, supplies, fr. estorer to store. See {Store}, v. t.] 1. That which is accumulated, or massed together; a source from which supplies may be drawn; hence, an abundance; a great quantity, or a great… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Store clothes — Store Store, n. [OE. stor, stoor, OF. estor, provisions, supplies, fr. estorer to store. See {Store}, v. t.] 1. That which is accumulated, or massed together; a source from which supplies may be drawn; hence, an abundance; a great quantity, or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Store pay — Store Store, n. [OE. stor, stoor, OF. estor, provisions, supplies, fr. estorer to store. See {Store}, v. t.] 1. That which is accumulated, or massed together; a source from which supplies may be drawn; hence, an abundance; a great quantity, or a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Store — may refer to:*A retail store **Convenience store **Department store **General store **Grocery store **Online shopping **Supermarket **Newsagents **Hardware store **Variety store **Toy store*In the military: **Magazine (artillery) **Ammunition… …   Wikipedia

  • Store Magleby — Church …   Wikipedia

  • Store-x — Storage Capacity Exchange GmbH Unternehmensform GmbH Gründung Februar 2006 Unternehmenssitz Leipzig, Sachsen …   Deutsch Wikipedia

  • Store venitien — Store vénitien Store vénitien …   Wikipédia en Français

  • Štore — Štore …   Deutsch Wikipedia

  • store — [n1] collection, supply abundance, accumulation, backlog, cache, fount, fountain, fund, hoard, inventory, lode, lot, mine, nest egg*, plenty, plethora, provision, quantity, reserve, reservoir, savings, spring, stock, stockpile, treasure, wares,… …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»